Ścieżki przyrodnicze i edukacyjne

17-hektarowy obszar przyrodniczy, w przeszłości będący wyrobiskiem, rekultywuje Cementownia Odra. Dzięki korzystnym i zróżnicowanym warunkom siedliskowym, są one ostoją dla wielu gatunków roślin i zwierząt, w tym także gatunków chronionych - takich jak świergotek polny, perkoz dwuczuby czy łyska. Dużą atrakcją wyrobiska są nietoperze, które mają tam nawet swoje zimowe hibernakula. Cementownia Odra umożliwia odwiedzanie terenu zorganizowanym grupom, na które czeka ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna.

Aby ukazać unikatowe walory przyrodnicze Kopalni Wapienia Górażdże, również na jej terenie powstała ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna, a wspólnie z przyrodnikami i ekspertami jest tam realizowany program ochrony bioróżnorodności - w tym ochrony dziko żyjących pszczół. Grupa Górażdże prowadzi także działania na rzecz ochrony ptaków we współpracy z OTOP, tworząc wyspy dla gatunków wodno-błotnych, zapewniając ochronę siedlisk łąkowych i murawowych oraz umacniając skarpy dla jaskółek brzegówek. Zarządzeniem RDOŚ w Opolu, z początkiem 2023 r. powołano pierwszy rezerwat faunistyczny w województwie opolskim - „Gogolińskie Gniewosze”.

Rekultywację w kierunkach leśnym, wodnym, a także rolniczym prowadzi Lafarge Polska na terenie kopalni i żwirowni. Wsparcie różnorodności biologicznej jest realizowane w powstałym zbiorniku w Dębinie Łętowskiej, w Sępólnie Lafarge Polska we współpracy z naukowcami z SGGW opracował przyjazną dla środowiska metodę rekultywacji, która zapewniła odtworzenie naturalnego lasu, a w Ostrowitem jest wdrażana innowacyjna metoda rekultywacji terenu i gleby. Zrekultywowane zostały także tereny Kopalni Radkowice i Biały Bór czy żwirowni Skotnica – wszystko po to, aby jak najlepiej służyły przyrodzie oraz lokalnej społeczności.

Unikatowe walory przyrodnicze

Także Dyckerhoff Polska utworzył ścieżkę dydaktyczną na terenie kopalń Kowala i Zgórsko. Liczy ona 5 kilometrów długości i pozwala odwiedzającym - w tym młodzieży szkolnej - podziwiać bogactwo dzikiej przyrody, która rozwija się na zrekultywowanym obszarze. W tym rejonie znajduje się także pomnik przyrody nieożywionej „Kowala”, wpisany do rejestru województwa świętokrzyskiego. To odsłonięcie geologiczne prezentuje bardzo interesujący profil utworów franu (górny dewon), który należy do północnego skrzydła antykliny chęcińskiej.

Na terenie ścieżki edukacyjnej „Kopalnia przywrócona naturze” w należącym do CEMEX Polska kamieniołomie Lipówka, odbywają się̨ warsztaty dla lokalnych szkół i pikniki edukacyjne. Lipówka dołączyła do także prestiżowego grona obszarów wyróżnionych certyfikatem ekologicznym Conservation Certification, przyznawanym przez międzynarodową organizację Wildlife Habitat Council. Na terenie powstał też rowerowy FunPark z Pumptrackiem i odbywają̨ się̨ cykliczne zawody rowerowe RockRędziny. Rekultywacji zostały poddane również tereny dawnej kopalni w Sitnie, a prace nadzorowali eksperci OTOP i SGGW. Dzięki temu zostały stworzone optymalne warunki dla rozwoju bioróżnorodności i stwierdzono występowanie m.in. kilkunastu gatunków płazów nizinnych.

Proces rekultywacji w celu utworzenia siedliska przyrodniczego prowadzi Cement Ożarów na terenach Cementowni Rejowiec. Powstający zbiornik wodny obejmie powierzchnię około 50 ha. Ostateczną formę zagospodarowania tego obszaru, obejmującego m.in. zbiornik wodny, mają wskazać mieszkańcy w ramach zorganizowanych przez lokalny samorząd konsultacji społecznych.

Również Cementownia Warta rekultywuje dawne tereny kopalni, w tym poprzez ich zalesianie. Zakład prowadzi także działania edukacyjne dla młodzieży pod hasłem Eko Szkoła - prezentując uczniom, jak w praktyce przebiega budowanie wartości przyrodniczej. Cementownia Warta organizuje też dni otwarte oraz wycieczki po rekultywowanych terenach kopalnianych, między innymi we współpracy z Muzeum Geologicznym w ramach łódzkiego Festiwalu Nauki, Kultury i Sztuki.