Woda z zakładów zasila lasy
Na terenie Zakładu Górniczego Kujawy Lafarge Polska realizuje projekt, który polega na przepompowywaniu wody z odwodnienia wyrobiska kopalni wapienia do zbiorników retencyjnych na terenie lasów, należących do Nadleśnictwa Gołąbki. Realizacja wspólnego projektu służy gospodarce leśnej w regionie. Przedsięwzięcie zapoczątkowano w 2017 r., kiedy podpisano umowę na prace koncepcyjne, a następnie projektowe oraz obejmujące budowę instalacji odprowadzenia wody z terenu kopalni. Dzięki realizacji projektu możliwe jest wykorzystanie ok. 750 tys. metrów sześciennych wody w ciągu każdego roku - pierwszy zbiornik został już napełniony.
Również Cement Ożarów podejmuje działania na rzecz wykorzystania wody z kopalni z korzyścią dla środowiska naturalnego. Dzięki współpracy z Wodami Polskimi, Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Radomiu oraz gminami Ożarów i Zawichost, zainaugurowano nowatorski w skali kraju projekt. Celem przedsięwzięcia jest wykorzystanie zasobów w postaci nawet ponad 2 mln m3 wody rocznie do nawadniania łącznie 500 ha terenów leśnych.
Rekreacja, edukacja i troska o środowisko
"Kopalnia przywrócona naturze" to przyrodnicza ścieżka dydaktyczno-edukacyjna na obszarze dawnej kopalni odkrywkowej Lipówka w Rudnikach koło Częstochowy, utworzona przez CEMEX Polska. Dwukilometrowa trasa obejmuje 11 stanowisk, w tym zbiorniki wodne. Największym z nich jest Skalne Jezioro, a na terenie znajdują się także zamieszkałe przez wodne bezkręgowce Jezioro Niespodzianka oraz Jezioro Kumaka o urozmaiconej linii brzegowej i malowniczej wysepce, będącej ważnym miejscem rozrodu ściśle chronionego płaza - kumaka nizinnego. Dawna kopalnia została wyróżniona certyfikatem ekologicznym Conservation Certification przyznawanym przez międzynarodową organizację Wildlife Habitat Council.
Cementownia Odra poddała rekultywacji teren dawnego wyrobiska górniczego, położony w prawobrzeżnej części Opola, pomiędzy ulicami Budowlanych i Luboszycką. Obszar o powierzchni 17 ha stał się na nowo siedliskiem wielu chronionych gatunków zwierząt i roślin. Ptaki zamieszkują okoliczne zadrzewienia i szuwary, okalające zbiornik wodny. Z badań Katedry Biosystematyki Uniwersytetu Opolskiego wynika, iż na terenie wyrobiska występuje aż 45 chronionych gatunków, na czele ze świergotkiem polnym. Można tam zaobserwować również płazy i gady, w tym jaszczurki zwinki oraz ropuchy szare, a także nietoperze: nocki duże, nocki rude i gacki brunatne.
Z kolei Cementownia Warta, położona w rejonie rzeki Warty, poza rekultywacją terenów działa na rzecz budowania świadomości ekologicznej. Jeden z tegorocznych spacerów ornitologicznych w ramach programu Eko Warta odbył się właśnie w dolinie Warty. Ze swoimi meandrami i starorzeczami, oferuje ona wiele miejsc lęgowych dla nurogęsi, a także dla gągoła - niewielkiej i wyjątkowo eleganckiej kaczki. Realizowany przez Cementownię Warta program Eko Warta obejmuje także spacery botaniczne, geologiczne i dendrologiczne, przybliżające działania na rzecz rekultywacji terenów pokopalnianych. Są one prowadzone w kierunku leśnym, a corocznie nasadzanych jest ok. 48 tys. drzew.
Kolejne projekty w przygotowaniu
Jednym z działań Grupy Górażdże, łączącym w sobie edukację, środowisko oraz retencjonowanie wody, jest projekt ścieżki dydaktycznej na terenie Kopalni Surowców Mineralnych Malerzowice. Forma zagospodarowania jej terenu zostanie wskazana wspólnie z naukowcami z Akademii Techniczno-Humanistycznej z Bielska-Białej i z Uniwersytetu Śląskiego w ramach konkursu Quarry Life Award. Projekt skupia się na szczegółowej analizie obszaru kopalni, gdzie znajdują się m.in. dwa zbiorniki wodne, które mogą być wykorzystane w celu poprawy retencji wody czy ograniczania skutków ekstremalnych zjawisk atmosferycznych.
Retencja wody będzie możliwa również na terenie Kopalni Kowala w województwie świętokrzyskim. Dyckerhoff Polska planuje, że obszar - obecnie służący pozyskiwaniu kamienia wapiennego do produkcji klinkieru cementowego - w ramach rekultywacji ma zostać przekształcony w zbiornik wodny o powierzchni nawet 70 ha i głębokości 28 metrów. Oprócz możliwości zagospodarowania nadmiaru wód opadowych, przestrzeń ta będzie mogła służyć rekreacji i wypoczynkowi. Obecnie wśród możliwych sposobów wykorzystania nadmiaru wody są wymieniane: dalsza rekultywacja i rewitalizacja Kamieniołomu Zgórsko oraz przeciwpożarowe zaopatrzenie w wodę sąsiedniej wsi.
